Vừa rồi, thầy có nói chuyện với một nhóm sinh viên, xoay quanh việc các bạn “trăn trở” sang năm thi chứng chỉ nào để xét tốt nghiệp. Thật ra, các bạn sinh viên nhiều khi lo lắng thái quá về các bài thi. Nhân đây nói một chút về việc khảo thí ngôn ngữ.
Thầy nói, các bạn cứ học nghiêm chỉnh, đến lúc cần thi bài nào, thì tìm ôn vài đề, khi nào làm đề thấy ổn rồi thì thi. Các tổ chức khảo thí (testing services) hoàn toàn không muốn thí sinh bị điểm kém. Đề thi quá khó, nhiều người có kết quả thấp. Thí sinh thi không được bài này, sẽ chọn bài thi khác, như vậy dần dần sẽ mất “khách hàng”.
Các bài thi chuẩn hóa ngôn ngữ luôn hướng tới việc kiểm tra năng lực ngôn ngữ của thí sinh một cách thoải mái thân thiện, tạo mọi điều kiện, chứ không phải là đặt thí sinh và giáo viên dưới áp lực lớn. Cho nên việc học, nặng nhẹ là cách nhìn nhận vấn đề, phương pháp học hoặc thậm chí chính thí sinh tự tạo áp lực.
Vừa rồi, thầy tình cờ biết Cambridge Assessment English phát đi thông báo là bài thi BULATS sẽ chính thức nghỉ hưu cuối 2019 và được thay thế bằng một bài thi khác (BULATS will be retired at the end of 2019. It will be replaced with Linguaskill Business). Đây là một điều khá đáng tiếc, nhưng cũng đã được dự đoán.
Nói một chút về BULATS. Đây là bài thi kiểm tra kĩ năng tiếng Anh kinh tế và thương mại đúng nghĩa, đúng mức, ở cả 4 kĩ năng nghe, nói, đọc và viết. Thí sinh phải thực sự có kiến thức từ vựng, ngữ pháp về kinh tế và thương mại thì mới có thể ôn tập và thi tốt.
Chỉ riêng về từ vựng, bài thi không chỉ hỏi những từ kinh doanh chung chung (general business words), mà còn kèm đó rất nhiều từ chuyên ngành marketing (tiếp thị), kinh tế, thương mại hay tài chính.
Ví dụ, những từ như direct mailing campaign, business confidence, high-risk capital, hay market opportunities sẽ khó hiểu nếu thí sinh không được học về kinh tế, thương mại, tài chính, hoặc marketing.
Đối với học viên thông thường và cách học thông thường, việc chuẩn bị cho một bài thi như BULATS sẽ tốn khá nhiều thời gian và công sức.
Bên dưới là một phần thi nghe của bài thi BULATS, trong đó có 5 người đang thảo luận. Thí sinh có muốn một phần thi như vậy không? Trong tiếng Việt, nghe 5 người chuyện, nếu không tập trung thì cũng “lạc trôi” như thường.
Trong thực tế môi trường kinh doanh, việc phải nghe và ghi chép cuộc họp với nhiều thành viên phát biểu ý kiến là nhiệm vụ bình thường của người thư kí. Tuy nhiên, tái hiện tình huống thực tế đó vào bài thi là nhiệm vụ không dễ dàng gì.
Xem thử một đoạn văn bản trong phần thi đọc BULATS ngay bên dưới xem sao.
Theo các bạn, đoạn văn bản ở trên có “quá dễ” với thí sinh thông thường hay không?
Cá nhân thầy cho rằng, nếu là sinh viên các ngành như kinh tế, quản trị hay thương mại, thì phải lấy bài thi BULATS làm một trong những bài thi ưu tiên để làm chuẩn đầu ra ngôn ngữ (hoặc một bài thi khác là BEC Preliminary, Vantage và Higher, cũng do Cambridge Assessment English tổ chức).
Tuy nhiên, trong thực tế, việc đòi hỏi như vậy gây rất nhiều khó khăn cho cả người dạy lẫn người học, tốn nhiều thời gian và công sức như thầy nói ở trên.
Chưa kể, vẫn còn những lựa chọn bài thi khác dễ hơn rất nhiều, ví dụ như bài thi TOEIC®, dù bài thi này chỉ là kiểm tra trắc nghiệm và không có đòi hỏi về kiến thức kinh tế hay thương mại.
Nhiều ý kiến cho rằng giáo dục đang ngày càng phát triển, nhưng theo thầy, đó chỉ là phát triển hình thức bên ngoài. Thực chất, rất nhiều tiêu chuẩn trong giáo dục nói chung và giáo dục ngôn ngữ nói riêng đang ngày càng bị hạ thấp.
Một bài thi cho dù có chất lượng đến đâu đi chăng nữa vẫn sẽ chết là do quá kén thí sinh (khách hàng), quá ít tài liệu hỗ trợ, không được giáo viên và thí sinh ủng hộ, và một phần cũng do tổ chức quản lý bài thi làm truyền thông kém.
Một ví dụ khác, bài thi tiếng Anh chuyên ngành luật Legal (ILEC) cũng đã chết từ năm 2016 vì lý do tương tự như vậy. Thầy đánh giá bài thi này có cấu trúc hay.
Rõ ràng, có một số lượng thí sinh tiềm năng rất lớn trong lĩnh vực kinh tế, thương mại và luật (ở mức độ toàn cầu), bài thi được xây dựng chất lượng, tổ chức quản lý bài thi uy tín v.v. nhưng bài thi như Legal (ILEC) và BULATS vẫn không thành công.
Các bạn thí sinh đừng quá lo lắng. Không vấn đề gì nghiêm trọng cả.
